Tuesday, March 4, 2008

Sivananda Lahari - Text only - Telugu Version

On the occasion of Maha Sivarathri, I attach herewith 'Sivananda Lahari' (Text only) by Adi Sankaracharya. The meanings for this wonderful Bhakti treatise may be obtained from http://www.kanchiforum.org/forum/viewtopic.php?t=1863 and also from the book published by RK Mission, Mylapore (Translation by Swami Tapasyananda)
This has been rendered in full by M. Balamurali Krishna.



శ్రీః
శివాభ్యాం నమః
శివానంద-లహరీ


కలాభ్యాం చూడాలంకృత-శశి కలాభ్యాం నిజ తపః-
ఫలాభ్యాం భక్తేషు ప్రకటిత-ఫలాభ్యాం భవతు మే
శివాభ్యామస్తోక-త్రిభువన-శివాభ్యాం హృది
పునర్భవాభ్యామానంద-స్ఫురదనుభవాభ్యాం నతిరియమ్ 1


గలంతీ శంభో త్వచ్చరిత-సరితః కిల్బిషరజో
దలంతీ ధీకుల్యా-సరణిషు పతంతీ విజయతామ్
దిశంతీ సంసార-భ్రమణ-పరితాపోపశమనం
వసంతీ మచ్చేతో-హృదభువి శివానంద-లహరీ 2


త్రయీ-వేద్యం హృద్యం త్రి-పుర-హరమాద్యం త్రి-నయనం
జటా-భారోదారం చలదురగ-హారం మృగ ధరమ్
మహా-దేవం దేవం మయి సదయ-భావం పశుపతిం
చిదాలంబం సాంబం శివమతి-విడంబం హృది భజే 3


సహస్రం వర్తంతే జగతి విబుధాః క్షుద్ర-ఫలదా
న మన్యే స్వప్నే వా తదనుసరణం తత్కృత-ఫలమ్
హరి-బ్రహ్మాదీనామపి నికట-భాజాం-అసులభం
చిరం యాచే శంభో శివ తవ పదాంభోజ-భజనమ్ 4


స్మృతౌ శాస్త్రే వైద్యే శకున-కవితా-గాన-ఫణితౌ
పురాణే మంత్రే వా స్తుతి-నటన-హాస్యేష్వచతురః
కథం రాజ్ఞాం ప్రీతిర్భవతి మయి కోऽహం పశుపతే
పశుం మాం సర్వజ్ఞ ప్రథిత-కృపయా పాలయ విభో 5


ఘటో వా మృత్పిండోऽప్యణురపి చ ధూమోऽగ్నిరచలః
పటో వా తంతుర్వా పరిహరతి కిం ఘోర-శమనమ్
వృథా కంఠ-క్షోభం వహసి తరసా తర్క-వచసా
పదాంభోజం శంభోర్భజ పరమ-సౌఖ్యం వ్రజ సుధీః 6



మనస్తే పాదాబ్జే నివసతు వచః స్తోత్ర-ఫణితౌ
కరౌ చాభ్యర్చాయాం శ్రుతిరపి కథాకర్ణన-విధౌ
తవ ధ్యానే బుద్ధిర్నయన-యుగలం మూర్తి-విభవే
పర-గ్రంథాన్ కైర్వా పరమశివ జానే పరమతః 7


యథా బుద్ధిశ్శుక్తౌ రజతమితి కాచాశ్మని మణిః
జలే పైష్టే క్షీరం భవతి మృగ-తృష్ణాసు సలిలమ్
తథా దేవ-భ్రాంత్యా భజతి భవదన్యం జడ జనో
మహా-దేవేశం త్వాం మనసి చ న మత్వా పశుపతే 8


గభీరే కాసారే విశతి విజనే ఘోర-విపినే
విశాలే శైలే చ భ్రమతి కుసుమార్థం జడ-మతిః
సమర్ప్యైకం చేతస్సరసిజం ఉమా-నాథ భవతే
సుఖేనావస్థాతుం జన ఇహ న జానాతి కిమహో 9


నరత్వం దేవత్వం నగ-వన-మృగత్వం మశకతా
పశుత్వం కీటత్వం భవతు విహగత్వాది-జననమ్
సదా త్వత్పాదాబ్జ-స్మరణ-పరమానంద-లహరీ
విహారాసక్తం చేద్ హృదయమిహ కిం తేన వపుషా 10


వటుర్వా గేహీ వా యతిరపి జటీ వా తదితరో
నరో వా యః కశ్చిద్-భవతు భవ కిం తేన భవతి
యదీయం హృత్పద్మం యది భవదధీనం పశు-పతే
తదీయస్త్వం శంభో భవసి భవ భారం చ వహసి 11


గుహాయాం గేహే వా బహిరపి వనే వాऽద్రి-శిఖరే
జలే వా వహ్నౌ వా వసతు వసతేః కిం వద ఫలమ్
సదా యస్యైవాంతఃకరణమపి శంభో తవ పదే
స్థితం చేద్ యోగోऽసౌ స చ పరమ-యోగీ స చ సుఖీ 12



అసారే సంసారే నిజ-భజన-దూరే జడధియా
భ్రమంతం మామంధం పరమ-కృపయా పాతుముచితమ్
మదన్యః కో దీనస్తవ కృపణ రక్షాతి-నిపుణః-
త్వదన్యః కో వా మే త్రి-జగతి శరణ్యః పశు-పతే 13


ప్రభుస్త్వం దీనానాం ఖలు పరమ-బంధుః పశు-పతే
ప్రముఖ్యోऽహం తేషామపి కిముత బంధుత్వమనయోః
త్వయైవ క్షంతవ్యాః శివ మదపరాధాశ్చ సకలాః
ప్రయత్నాత్కర్తవ్యం మదవనమియం బంధు-సరణిః 14


ఉపేక్షా నో చేత్ కిం న హరసి భవద్ధ్యాన-విముఖాం
దురాశా-భూయిష్ఠాం విధి-లిపిమశక్తో యది భవాన్
శిరస్తద్వైధాత్రం న నఖలు సువృత్తం పశు-పతే
కథం వా నిర్యత్నం కర-నఖ-ముఖేనైవ లులితమ్ 15


విరించిర్దీర్ఘాయుర్భవతు భవతా తత్పర-శిరశ్చతుష్కం
సంరక్ష్యం స ఖలు భువి దైన్యం లిఖితవాన్
విచారః కో వా మాం విశద-కృపయా పాతి శివ తే
కటాక్ష-వ్యాపారః స్వయమపి చ దీనావన-పరః 16


ఫలాద్వా పుణ్యానాం మయి కరుణయా వా త్వయి విభో
ప్రసన్నేऽపి స్వామిన్ భవదమల-పాదాబ్జ-యుగలమ్
కథం పశ్యేయం మాం స్థగయతి నమః-సంభ్రమ-జుషాం
నిలింపానాం శ్రేణిర్నిజ-కనక-మాణిక్య-మకుటైః 17


త్వమేకో లోకానాం పరమ-ఫలదో దివ్య-పదవీం
వహంతస్త్వన్మూలాం పునరపి భజంతే హరి-ముఖాః
కియద్వా దాక్షిణ్యం తవ శివ మదాశా చ కియతీ
కదా వా మద్రక్షాం వహసి కరుణా-పూరిత-దృశా 18



దురాశా-భూయిష్ఠే దురధిప-గృహ-ద్వార-ఘటకే
దురంతే సంసారే దురిత-నిలయే దుఃఖ జనకే
మదాయాసం కిం న వ్యపనయసి కస్యోపకృతయే
వదేయం ప్రీతిశ్చేత్ తవ శివ కృతార్థాః ఖలు వయమ్ 19


సదా మోహాటవ్యాం చరతి యువతీనాం కుచ-గిరౌ
నటత్యాశా-శాఖాస్వటతి ఝటితి స్వైరమభితః
కపాలిన్ భిక్షో మే హృదయ-కపిమత్యంత-చపలం
దృఢం భక్త్యా బద్ధ్వా శివ భవదధీనం కురు విభో 20


ధృతి-స్తంభాధారం దృఢ-గుణ నిబద్ధాం సగమనాం
విచిత్రాం పద్మాఢ్యాం ప్రతి-దివస-సన్మార్గ-ఘటితామ్
స్మరారే మచ్చేతః-స్ఫుట-పట-కుటీం ప్రాప్య విశదాం
జయ స్వామిన్ శక్త్యా సహ శివ గణైస్సేవిత విభో 21


ప్రలోభాద్యైః అర్థాహరణ పర-తంత్రో ధని-గృహే
ప్రవేశోద్యుక్తస్సన్ భ్రమతి బహుధా తస్కర-పతే
ఇమం చేతశ్చోరం కథమిహ సహే శంకర విభో
తవాధీనం కృత్వా మయి నిరపరాధే కురు కృపామ్ 22


కరోమి త్వత్పూజాం సపది సుఖదో మే భవ విభో
విధిత్వం విష్ణుత్వమ్ దిశసి ఖలు తస్యాః ఫలమితి
పునశ్చ త్వాం ద్రష్టుం దివి భువి వహన్ పక్షి-మృగతాం-
అదృష్ట్వా తత్ఖేదం కథమిహ సహే శంకర విభో 23


కదా వా కైలాసే కనక-మణి-సౌధే సహ-గణైః-
వసన్ శంభోరగ్రే స్ఫుట-ఘటిత మూర్ధాంజలి-పుటః
విభో సాంబ స్వామిన్ పరమశివ పాహీతి నిగదన్
విధాతౄణాం కల్పాన్ క్షణమివ వినేష్యామి సుఖతః 24



స్తవైర్బ్రహ్మాదీనాం జయ-జయ-వచోభిః నియమానాం
గణానాం కేలీభిః మదకల-మహోక్షస్య కకుది
స్థితం నీల-గ్రీవం త్రి-నయనం-ఉమాశ్లిష్ట-వపుషం
కదా త్వాం పశ్యేయం కర-ధృత-మృగం ఖండ-పరశుమ్ 25


కదా వా త్వాం దృష్ట్వా గిరిశ తవ భవ్యాంఘ్రి-యుగలం
గృహీత్వా హస్తాభ్యాం శిరసి నయనే వక్షసి వహన్
సమాశ్లిష్యాఘ్రాయ స్ఫుట-జలజ-గంధాన్ పరిమలాన్-
అలభ్యాం బ్రహ్మాద్యైః ముదమనుభవిష్యామి హృదయే 26


కరస్థే హేమాద్రౌ గిరిశ నికటస్థే ధన-పతౌ
గృహస్థే స్వర్భూజాऽమర-సురభి-చింతామణి-గణే
శిరస్థే శీతాంశౌ చరణ-యుగలస్థే-అఖిల శుభే
కమర్థం దాస్యేऽహం భవతు భవదర్థం మమ మనః 27


సారూప్యం తవ పూజనే శివ మహా-దేవేతి సంకీర్తనే
సామీప్యం శివ భక్తి-ధుర్య-జనతా-సాంగత్య-సంభాషణే
సాలోక్యం చ చరాచరాత్మక తను-ధ్యానే భవానీ-పతే
సాయుజ్యం మమ సిద్ధిమత్ర భవతి స్వామిన్ కృతార్థోస్మ్యహమ్ 28


త్వత్పాదాంబుజమర్చయామి పరమం త్వాం చింతయామ్యన్వహం
త్వామీశం శరణం వ్రజామి వచసా త్వామేవ యాచే విభో
వీక్షాం మే దిశ చాక్షుషీం సకరుణాం దివ్యైశ్చిరం ప్రార్థితాం
శంభో లోక-గురో మదీయ-మనసః సౌఖ్యోపదేశం కురు 29


వస్త్రోద్ధూత విధౌ సహస్ర-కరతా పుష్పార్చనే విష్ణుతా
గంధే గంధ-వహాత్మతాऽన్న-పచనే బహిర్ముఖాధ్యక్షతా
పాత్రే కాంచన-గర్భతాస్తి మయి చేద్ బాలేందు చూడా-మణే
శుశ్రూషాం కరవాణి తే పశు-పతే స్వామిన్ త్రి-లోకీ-గురో 30



నాలం వా పరమోపకారకమిదం త్వేకం పశూనాం పతే
పశ్యన్ కుక్షి-గతాన్ చరాచర-గణాన్ బాహ్య-స్థితాన్ రక్షితుమ్
సర్వామర్త్య-పలాయనౌషధం అతి-జ్వాలా-కరం భీ-కరం
నిక్షిప్తం గరలం గలే న గలితం నోద్గీర్ణమేవ-త్వయా 31


జ్వాలోగ్రస్సకలామరాతి-భయదః క్ష్వేలః కథం వా త్వయా
దృష్టః కిం చ కరే ధృతః కర-తలే కిం పక్వ జంబూ-ఫలమ్
జిహ్వాయాం నిహితశ్చ సిద్ధ-ఘుటికా వా కంఠ-దేశే భృతః
కిం తే నీల-మణిర్విభూషణమయం శంభో మహాత్మన్ వద 32


నాలం వా సకృదేవ దేవ భవతస్సేవా నతిర్వా నుతిః
పూజా వా స్మరణం కథా-శ్రవణమప్యాలోకనం మాదృశామ్
స్వామిన్నస్థిర-దేవతానుసరణాయాసేన కిం లభ్యతే
కా వా ముక్తిరితః కుతో భవతి చేత్ కిం ప్రార్థనీయం తదా 33


కిం బ్రూమస్తవ సాహసం పశు-పతే కస్యాస్తి శంభో
భవద్ధైర్యం చేదృశమాత్మనః స్థితిరియం చాన్యైః కథం లభ్యతే
భ్రశ్యద్దేవ-గణం త్రసన్ముని-గణం నశ్యత్ప్రపంచం లయం
పశ్యన్నిర్భయ ఏక ఏవ విహరత్యానంద-సాంద్రో భవాన్ 34


యోగ-క్షేమ-ధురంధరస్య సకలఃశ్రేయః ప్రదోద్యోగినో
దృష్టాదృష్ట-మతోపదేశ-కృతినో బాహ్యాంతర-వ్యాపినః
సర్వజ్ఞస్య దయా-కరస్య భవతః కిం వేదితవ్యం మయా
శంభో త్వం పరమాంతరంగ ఇతి మే చిత్తే స్మరామ్యన్వహమ్ 35


భక్తో భక్తి-గుణావృతే ముదమృతా-పూర్ణే ప్రసన్నే మనః
కుంభే సాంబ తవాంఘ్రి-పల్లవ యుగం సంస్థాప్య సంవిత్ఫలమ్
సత్త్వం మంత్రముదీరయన్నిజ శరీరాగార శుద్ధిం వహన్
పుణ్యాహం ప్రకటీ కరోమి రుచిరం కల్యాణమాపాదయన్ 36



ఆమ్నాయాంబుధిమాదరేణ సుమనస్సంఘాః-సముద్యన్మనో
మంథానం దృఢ భక్తి-రజ్జు-సహితం కృత్వా మథిత్వా తతః
సోమం కల్ప-తరుం సుపర్వ-సురభిం చింతా-మణిం ధీమతాం
నిత్యానంద-సుధాం నిరంతర-రమా-సౌభాగ్యమాతన్వతే 37


ప్రాక్పుణ్యాచల-మార్గ-దర్శిత-సుధా-మూర్తిః ప్రసన్నశ్శివః
సోమస్సద్-గుణ-సేవితో మృగ-ధరః పూర్ణాస్తమో మోచకః
చేతః పుష్కర లక్షితో భవతి చేదానంద-పాథో నిధిః
ప్రాగల్భ్యేన విజృంభతే సుమనసాం వృత్తిస్తదా జాయతే 38


ధర్మో మే చతురంఘ్రికః సుచరితః పాపం వినాశం గతం
కామ-క్రోధ-మదాదయో విగలితాః కాలాః సుఖావిష్కృతాః
జ్ఞానానంద-మహౌషధిః సుఫలితా కైవల్య నాథే సదా
మాన్యే మానస-పుండరీక-నగరే రాజావతంసే స్థితే 39


ధీ-యంత్రేణ వచో-ఘటేన కవితా-కుల్యోపకుల్యాక్రమైః-
ఆనీతైశ్చ సదాశివస్య చరితాంభోరాశి-దివ్యామృతైః
హృత్కేదార-యుతాశ్చ భక్తి-కలమాః సాఫల్యమాతన్వతే
దుర్భిక్షాన్మమ సేవకస్య భగవన్ విశ్వేశ భీతిః కుతః 40


పాపోత్పాత-విమోచనాయ రుచిరైశ్వర్యాయ మృత్యుం-జయ
స్తోత్ర-ధ్యాన-నతి-ప్రదిక్షిణ-సపర్యాలోకనాకర్ణనే
జిహ్వా-చిత్త-శిరోంఘ్రి-హస్త-నయన-శ్రోత్రైరహం ప్రార్థితో
మామాజ్ఞాపయ తన్నిరూపయ ముహుర్మామేవ మా మేऽవచః 41


గాంభీర్యం పరిఖా-పదం ఘన-ధృతిః ప్రాకార ఉద్యద్గుణ
స్తోమశ్చాప్త బలం ఘనేంద్రియ-చయో ద్వారాణి దేహే స్థితః
విద్యా-వస్తు-సమృద్ధిరిత్యఖిల-సామగ్రీ-సమేతే సదా
దుర్గాతి-ప్రియ-దేవ మామక-మనో-దుర్గే నివాసం కురు 42



మా గచ్ఛ త్వమితస్తతో గిరిశ భో మయ్యేవ వాసం కురు
స్వామిన్నాది కిరాత మామక-మనః కాంతార-సీమాంతరే
వర్తంతే బహుశో మృగా మద-జుషో మాత్సర్య-మోహాదయః
తాన్ హత్వా మృగయా వినోద రుచితా-లాభం చ సంప్రాప్స్యసి 43


కర-లగ్న మృగః కరీంద్ర-భంగో
ఘన శార్దూల-విఖండనోऽస్త-జంతుః
గిరిశో విశదాకృతిశ్చ చేతః
కుహరే పంచ ముఖోస్తి మే కుతో భీః 44


ఛందశ్శాఖి శిఖాన్వితైః ద్విజ-వరైః సంసేవితే శాశ్వతే
సౌఖ్యాపాదిని ఖేద-భేదిని సుధా-సారైః ఫలైర్దీపితే
చేతః పక్షి శిఖా-మణే త్యజ వృథా సంచారం అన్యైరలం
నిత్యం శంకర-పాద-పద్మ-యుగలీ-నీడే విహారం కురు 45


ఆకీర్ణే నఖ-రాజి-కాంతి-విభవైరుద్యత్-సుధా-వైభవైః
ఆధౌతేపి చ పద్మ-రాగ-లలితే హంస-వ్రజైరాశ్రితే
నిత్యం భక్తి-వధూ గణైశ్చ రహసి స్వేచ్ఛా-విహారం కురు
స్థిత్వా మానస-రాజ-హంస గిరిజా నాథాంఘ్రి-సౌధాంతరే 46


శంభు-ధ్యాన-వసంత-సంగిని హృదారామే-అఘ-జీర్ణచ్ఛదాః
స్రస్తా భక్తి లతాచ్ఛటా విలసితాః పుణ్య-ప్రవాల-శ్రితాః
దీప్యంతే గుణ-కోరకా జప-వచః పుష్పాణి సద్వాసనా
జ్ఞానానంద-సుధా-మరంద-లహరీ సంవిత్ఫలాభ్యున్నతిః 47


నిత్యానంద-రసాలయం సుర-ముని-స్వాంతాంబుజాతాశ్రయం
స్వచ్ఛం సద్ద్విజ-సేవితం కలుష-హృత్ సద్వాసనావిష్కృతమ్
శంభు-ధ్యాన-సరోవరం వ్రజ మనో-హంసావతంస స్థిరం
కిం క్షుద్రాశ్రయ-పల్వల-భ్రమణ-సంజాత-శ్రమం ప్రాప్స్యసి 48



ఆనందామృత-పూరితా హర-పదాంభోజాలవాలోద్యతా
స్థైర్యోపఘ్నముపేత్య భక్తి లతికా శాఖోపశాఖాన్వితా
ఉచ్ఛైర్మానస కాయమాన-పటలీమాక్రంయ నిష్కల్మషా
నిత్యాభీష్ట ఫల-ప్రదా భవతు మే సత్కర్మ సంవర్ధితా 49


సంధ్యారంభ-విజృంభితం శ్రుతి-శిర స్థానాంతరాధిష్ఠితం
సప్రేమ భ్రమరాభిరామమసకృత్ సద్వాసనా శోభితమ్
భోగీంద్రాభరణం సమస్త సుమనఃపూజ్యం గుణావిష్కృతం
సేవే శ్రీగిరి మల్లికార్జున మహా-లింగం శివాలింగితమ్ 50


భృంగీచ్ఛా-నటనోత్కటః కరి-మద-గ్రాహీ స్ఫురన్-
మాధవాహ్లాదో నాద-యుతో మహాసిత-వపుః పంచేషుణా చాదృతః
సత్పక్షస్సుమనో-వనేషు స పునః సాక్షాన్మదీయే మనో
రాజీవే భ్రమరాధిపో విహరతాం శ్రీశైల-వాసీ విభుః 51


కారుణ్యామృత-వర్షిణం ఘన-విపద్-గ్రీష్మచ్ఛిదా-కర్మఠం
విద్యా-సస్య-ఫలోదయాయ సుమనస్సంసేవ్యం ఇచ్ఛాకృతిమ్
నృత్యద్భక్త-మయూరం అద్రి-నిలయం చంచజ్జటా మండలం
శంభో వాంఛతి నీల-కంధర సదా త్వాం మే మనశ్చాతకః 52


ఆకాశేన శిఖీ సమస్త ఫణినాం నేత్రా కలాపీ
నతాऽనుగ్రాహి ప్రణవోపదేశ నినదైః కేకీతి యో గీయతే
శ్యామాం శైల సముద్భవాం ఘన-రుచిం దృష్ట్వా నటంతం ముదా
వేదాంతోపవనే విహార-రసికం తం నీల-కంఠం భజే 53


సంధ్యా ఘర్మ-దినాత్యయో హరి-కరాఘాత-ప్రభూతానక-
ధ్వానో వారిద గర్జితం దివిషదాం దృష్టిచ్ఛటా చంచలా
భక్తానాం పరితోష బాష్ప వితతిర్వృష్టిర్మయూరీ శివా
యస్మిన్నుజ్జ్వల తాండవం విజయతే తం నీల-కంఠం భజే 54



ఆద్యాయామిత తేజసే శ్రుతి పదైర్వేద్యాయ సాధ్యాయ తే
విద్యానంద-మయాత్మనే త్రి-జగతస్సంరక్షణోద్యోగినే
ధ్యేయాయాఖిల యోగిభిస్సుర-గణైర్గేయాయ మాయావినే
సంయక్ తాండవ సంభ్రమాయ జటినే సేయం నతిశ్శంభవే 55


నిత్యాయ త్రిగుణాత్మనే పుర-జితే కాత్యాయనీ శ్రేయసే
సత్యాయాది కుటుంబినే ముని-మనః ప్రత్యక్ష చిన్మూర్తయే
మాయా సృష్ట జగత్త్రయాయ సకలామ్నాయాంత సంచారిణే
సాయం తాండవ సంభ్రమాయ జటినే సేయం నతిశ్శంభవే 56


నిత్యం స్వోదర పోషణాయ సకలానుద్దిశ్య విత్తాశయా
వ్యర్థం పర్యటనం కరోమి భవతస్సేవాం న జానే విభో
మజ్జన్మాంతర పుణ్య-పాక బలతస్త్వం శర్వ సర్వాంతరః-
తిష్ఠస్యేవ హి తేన వా పశు-పతే తే రక్షణీయోऽస్మ్యహమ్ 57


ఏకో వారిజ బాంధవః క్షితి-నభో వ్యాప్తం తమో-మండలం
భిత్వా లోచన-గోచరోపి భవతి త్వం కోటి-సూర్య ప్రభః
వేద్యః కిం న భవస్యహో ఘన-తరం కీదృఙ్-భవేన్-మత్తమస్-
తత్సర్వం వ్యపనీయ మే పశు-పతే సాక్షాత్ ప్రసన్నో భవ 58


హంసః పద్మ-వనం సమిచ్ఛతి యథా నీలాంబుదం చాతకః
కోకః కోక-నద ప్రియం ప్రతి-దినం చంద్రం చకోరస్తథా
చేతో వాంఛతి మామకం పశు-పతే చిన్మార్గ మృగ్యం విభో
గౌరీ నాథ భవత్పదాబ్జ-యుగలం కైవల్య సౌఖ్య-ప్రదమ్ 59


రోధస్తోయహృతః శ్రమేణ పథికశ్ఛాయాం తరోర్వృష్టితః
భీతః స్వస్థ గృహం గృహస్థం అతిథిర్దీనః ప్రభం ధార్మికమ్
దీపం సంతమసాకులశ్చ శిఖినం శీతావృతస్త్వం తథా
చేతస్సర్వ భయాపహం వ్రజ సుఖం శంభోః పదాంభోరుహమ్ 60



అంకోలం నిజ బీజ సంతతిరయస్కాంతోపలం సూచికా
సాధ్వీ నైజ విభుం లతా క్షితి-రుహం సింధుస్సరిద్ వల్లభమ్
ప్రాప్నోతీహ యథా తథా పశు-పతేః పాదారవింద-ద్వయం
చేతో-వృత్తిరుపేత్య తిష్ఠతి సదా సా భక్తిరిత్యుచ్యతే 61


ఆనందాశ్రుభిరాతనోతి పులకం నైర్మల్యతశ్ఛాదనం
వాచా శంఖ ముఖే స్థితైశ్చ జఠరా-పూర్తిం చరిత్రామృతైః
రుద్రాక్షైర్భసితేన దేవ వపుషో రక్షాం భవద్భావనా-
పర్యంకే వినివేశ్య భక్తి జననీ భక్తార్భకం రక్షతి 62


మార్గావర్తిత పాదుకా పశు-పతేరంగస్య కూర్చాయతే
గండూషాంబు నిషేచనం పుర-రిపోర్దివ్యాభిషేకాయతే
కించిద్భక్షిత మాంస-శేష-కబలం నవ్యోపహారాయతే
భక్తిః కిం న కరోత్యహో వన-చరో భక్తావతంసాయతే 63


వక్షస్తాడనమంతకస్య కఠినాపస్మార సంమర్దనం
భూభృత్ పర్యటనం నమత్సుర-శిరః కోటీర సంఘర్షణమ్
కర్మేదం మృదులస్య తావక-పద ద్వంద్వస్య గౌరీ-పతే
మచ్చేతో మణి-పాదుకా విహరణం శంభో సదాంగీ-కురు 64


వక్షస్తాడన శంకయా విచలితో వైవస్వతో నిర్జరాః
కోటీరోజ్జ్వల రత్న-దీప-కలికా నీరాజనం కుర్వతే
దృష్ట్వా ముక్తి-వధూస్తనోతి నిభృతాశ్లేషం భవానీ-పతే
యచ్చేతస్తవ పాద-పద్మ-భజనం తస్యేహ కిం దుర్లభమ్ 65


క్రీడార్థం సృజసి ప్రపంచమఖిలం క్రీడా-మృగాస్తే జనాః
యత్కర్మాచరితం మయా చ భవతః ప్రీత్యై భవత్యేవ తత్
శంభో స్వస్య కుతూహలస్య కరణం మచ్చేష్టితం నిశ్చితం
తస్మాన్మామక రక్షణం పశు-పతే కర్తవ్యమేవ త్వయా 66



బహు-విధ పరితోష బాష్ప-పూర
స్ఫుట పులకాంకిత చారు-భోగ భూమిమ్
చిర-పద ఫల-కాంక్షి సేవ్యమానాం
పరమ సదాశివ భావనాం ప్రపద్యే 67


అమిత ముదమృతం ముహుర్దుహంతీం
విమల భవత్పద-గోష్ఠమావసంతీమ్
సదయ పశు-పతే సుపుణ్య పాకాం
మమ పరిపాలయ భక్తి ధేనుమేకామ్ 68


జడతా పశుతా కలంకితా
కుటిల చరత్వం చ నాస్తి మయి దేవ
అస్తి యది రాజ-మౌలే
భవదాభరణస్య నాస్మి కిం పాత్రమ్ 69


అరహసి రహసి స్వతంత్ర బుద్ధ్యా
వరి-వసితుం సులభః ప్రసన్న మూర్తిః
అగణిత ఫల-దాయకః ప్రభుర్మే
జగదధికో హృది రాజ శేఖరోస్తి 70


ఆరూఢ భక్తి-గుణ కుంచిత భావ చాప
యుక్తైశ్శివ స్మరణ బాణ-గణైరమోఘైః
నిర్జిత్య కిల్బిష-రిపూన్ విజయీ
సుధీంద్రస్సానందమావహతి సుస్థిర రాజ-లక్ష్మీమ్ 71


ధ్యానాంజనేన సమవేక్ష్య తమఃప్రదేశం
భిత్వా మహా-బలిభిరీశ్వర-నామ మంత్రైః
దివ్యాశ్రితం భుజగ-భూషణముద్వహంతి
యే పాద పద్మమిహ తే శివ తే కృతార్థాః 72



భూ-దారతాముదవహద్ యదపేక్షయా శ్రీ-
భూ-దార ఏవ కిమతస్సుమతే లభస్వ
కేదారమాకలిత ముక్తి మహౌషధీనాం
పాదారవింద భజనం పరమేశ్వరస్య 73


ఆశా-పాశ-క్లేశ-దుర్వాసనాది-
భేదోద్యుక్తైః దివ్య-గంధైరమందైః
ఆశా-శాటీకస్య పాదారవిందం
చేతఃపేటీం వాసితాం మే తనోతు 74


కల్యాణినం సరస-చిత్ర-గతిం సవేగం
సర్వేంగితజ్ఞమనఘం ధ్రువ లక్షణాఢ్యమ్
చేతస్తురంగమ్ అధిరుహ్య చర స్మరారే
నేతస్సమస్త జగతాం వృషభాధిరూఢ 75


భక్తిర్మహేశ పద-పుష్కరమావసంతీ
కాదంబినీవ కురుతే పరితోష-వర్షమ్
సంపూరితో భవతి యస్య మనస్తటాకః-
తజ్జన్మ-సస్యమఖిలం సఫలం చ నాన్యత్ 76


బుద్ధిఃస్థిరా భవితుమీశ్వర పాద-పద్మ
సక్తా వధూర్విరహిణీవ సదా స్మరంతీ
సద్భావనా స్మరణ-దర్శన-కీర్తనాది
సంమోహితేవ శివ-మంత్ర జపేన వింతే 77


సదుపచార విధిష్వనుబోధితాం
సవినయాం సుహృదం సదుపాశ్రితామ్
మమ సముద్ధర బుద్ధిమిమాం ప్రభో
వర-గుణేన నవోఢ వధూమివ 78



నిత్యం యోగి మనస్సరోజ-దల సంచార క్షమస్త్వత్
క్రమశ్శంభో తేన కథం కఠోర యమరాడ్ వక్షఃకవాట-క్షతిః
అత్యంతం మృదులం త్వదంఘ్రి యుగలం హా మే మనశ్చింతయతి-
ఏతల్లోచన గోచరం కురు విభో హస్తేన సంవాహయే 79


ఏష్యత్యేష జనిం మనోऽస్య కఠినం తస్మిన్నటానీతి
మద్రక్షాయై గిరి సీమ్ని కోమల-పదన్యాసః పురాభ్యాసితః
నోచేద్ దివ్య గృహాంతరేషు సుమనస్తల్పేషు వేద్యాదిషు
ప్రాయస్సత్సు శిలా-తలేషు నటనం శంభో కిమర్థం తవ 80


కంచిత్కాలముమా-మహేశ భవతః పాదారవిందార్చనైః
కంచిద్ధ్యాన సమాధిభిశ్చ నతిభిః కంచిత్ కథాకర్ణనైః
కంచిత్ కంచిదవేక్షణైశ్చ నుతిభిః కంచిద్దశామీదృశీం
యఃప్రాప్నోతి ముదా త్వదర్పిత మనా జీవన్ స ముక్తఃఖలు 81


బాణత్వం వృషభత్వం అర్ధ-వపుషా భార్యాత్వం ఆర్యా-పతే
ఘోణిత్వం సఖితా మృదంగ వహతా చేత్యాది రూపం దధౌ
త్వత్పాదే నయనార్పణం చ కృతవాన్ త్వద్దేహ భాగో హరిః
పూజ్యాత్పూజ్య-తరస్స ఏవ హి న చేత్ కో వా తదన్యోऽధికః 82


జనన-మృతి-యుతానాం సేవయా దేవతానాం
న భవతి సుఖ లేశస్సంశయో నాస్తి తత్ర
అజనిమమృత రూపం సాంబమీశం భజంతే
య ఇహ పరమ సౌఖ్యం తే హి ధన్యా లభంతే 83


శివ తవ పరిచర్యా సన్నిధానాయ గౌర్యా
భవ మమ గుణ-ధుర్యాం బుద్ధి-కన్యాం ప్రదాస్యే
సకల భువన బంధో సచ్చిదానంద సింధో
సదయ హృదయ-గేహే సర్వదా సంవస త్వమ్ 84



జలధి మథన దక్షో నైవ పాతాల భేదీ
న చ వన మృగయాయాం నైవ లుబ్ధః ప్రవీణః
అశన కుసుమ భూషా వస్త్ర ముఖ్యాం సపర్యాం
కథయ కథమహం తే కల్పయానీందు-మౌలే 85


పూజా-ద్రవ్య సమృద్ధయో విరచితాః పూజాం కథం కుర్మహే
పక్షిత్వం న చ వా కీటిత్వమపి న ప్రాప్తం మయా దుర్లభమ్
జానే మస్తకమంఘ్రి-పల్లవముమా జానే న తేऽహం విభో
న జ్ఞాతం హి పితామహేన హరిణా తత్త్వేన తద్రూపిణా 86


అశనం గరలం ఫణీ కలాపో
వసనం చర్మ చ వాహనం మహోక్షః
మమ దాస్యసి కిం కిమస్తి శంభో
తవ పాదాంబుజ భక్తిమేవ దేహి 87


యదా కృతాంభో-నిధి సేతు-బంధనః
కరస్థ లాధః కృత పర్వతాధిపః
భవాని తే లంఘిత పద్మ-సంభవః
తదా శివార్చాస్తవ భావన-క్షమః 88


నతిభిర్నుతిభిస్త్వమీశ పూజా
విధిభిర్ధ్యాన-సమాధిభిర్న తుష్టః
ధనుషా ముసలేన చాశ్మభిర్వా
వద తే ప్రీతి-కరం తథా కరోమి 89


వచసా చరితం వదామి
శంభోరహం ఉద్యోగ విధాసు తేऽప్రసక్తః
మనసాకృతిమీశ్వరస్య సేవే
శిరసా చైవ సదాశివం నమామి 90



ఆద్యాऽవిద్యా హృద్గతా నిర్గతాసీత్-
విద్యా హృద్యా హృద్గతా త్వత్ప్రసాదాత్
సేవే నిత్యం శ్రీ-కరం త్వత్పదాబ్జం
భావే ముక్తేర్భాజనం రాజ-మౌలే 91


దూరీకృతాని దురితాని దురక్షరాణి
దౌర్భాగ్య దుఃఖ దురహంకృతి దుర్వచాంసి
సారం త్వదీయ చరితం నితరాం పిబంతం
గౌరీశ మామిహ సముద్ధర సత్కటాక్షైః 92


సోమ కలా-ధర-మౌలౌ
కోమల ఘన-కంధరే మహా-మహసి
స్వామిని గిరిజా నాథే
మామక హృదయం నిరంతరం రమతామ్ 93


సా రసనా తే నయనే
తావేవ కరౌ స ఏవ కృతకృత్యః
యా యే యౌ యో భర్గం
వదతీక్షేతే సదార్చతః స్మరతి 94


అతి మృదులౌ మమ
చరణావతి కఠినం తే మనో భవానీశ
ఇతి విచికిత్సాం సంత్యజ
శివ కథమాసీద్గిరౌ తథా ప్రవేశః 95


ధైయాంకుశేన నిభృతం
రభసాదాకృష్య భక్తి-శృంఖలయా
పుర-హర చరణాలానే
హృదయ మదేభం బధాన చిద్యంత్రైః 96



ప్రచరత్యభితః ప్రగల్భ-వృత్త్యా
మదవానేష మనః-కరీ గరీయాన్
పరిగృహ్య నయేన భక్తి-రజ్జ్వా
పరమ స్థాణు-పదం దృఢం నయాముమ్ 97


సర్వాలంకార-యుక్తాం సరల-పద-యుతాం సాధు-వృత్తాం సువర్ణాం
సద్భిస్సంస్తూయమానాం సరస గుణ-యుతాం లక్షితాం లక్షణాఢ్యామ్
ఉద్యద్భూషా-విశేషామ్ ఉపగత-వినయాం ద్యోతమానార్థ-రేఖాం
కల్యాణీం దేవ గౌరీ-ప్రియ మమ కవితా-కన్యకాం త్వం గృహాణ 98


ఇదం తే యుక్తం వా పరమ-శివ కారుణ్య జలధే
గతౌ తిర్యగ్రూపం తవ పద-శిరో-దర్శన-ధియా
హరి-బ్రహ్మాణౌ తౌ దివి భువి చరంతౌ శ్రమ-యుతౌ
కథం శంభో స్వామిన్ కథయ మమ వేద్యోసి పురతః 99


స్తోత్రేణాలం అహం ప్రవచ్మి న మృషా దేవా విరించాదయః
స్తుత్యానాం గణనా-ప్రసంగ-సమయే త్వామగ్రగణ్యం విదుః
మాహాత్మ్యాగ్ర-విచారణ-ప్రకరణే ధానా-తుషస్తోమవత్
ధూతాస్త్వాం విదురుత్తమోత్తమ ఫలం శంభో భవత్సేవకాః 100


ఇతి శ్రీమత్పరమ-హంస పరివ్రాజకాచార్య-
శ్రీమత్ శంకరాచార్య విరచితా శివానంద లహరీ సమాప్తా

13 comments:

Keshav Prasad said...

thank you very much for sharing!

Ramesh Babu said...

I want the inner meaning in telugu

yeshokiran said...

Hope this helps @Rachakonda Ramesh

https://archive.org/details/srishivanandalah023661mbp

రామ్ said...

Thank you very much Sir

Unknown said...

this stotram with full of vedantha and bhakthi message,
guides devotee or follower towards salvation. It is a great boon to humanity. Thank you sir for uploading this original text and making available. This is great help

Unknown said...

Very nice but if meaning is there it wiĺl so good and use.

Unknown said...

Jaya Jaya sankara

ghantasala vishnu saran said...

శ్రీ ఆదిశంకరులు మనకు ఇచ్చిన వరం శివానందలహరి దీనికి భావము భాష్యంకూడా తెలిసే బాగుండు.

Unknown said...

Dayachesi Telugu vyakhaynam pampandi

supriya said...

The telugu meaning is available for all shlokas at https://shankaravani.org/2019/06/27/శివానందలహరీ-1-10/

Vineel said...

Thanks for the link https://shankaravani.org/2019/06/27/శివానందలహరీ-1-10

Unknown said...

Please send me sivanandalahari meaning telugu pdf

Unknown said...

Thank u amma